Keuntungan Menanam Pisang Kepok
Rasa yang lumayan manis dan tékstur yang baik sébagai pémbuat olahan bahan makanan dan minuman sépérti kué, sélai, kéripik, kolak, és buah dll, pisang képok saat ini télah ménjadi salah satu pilihan untuk mémbuat bérbagai macam anéka kulinér. Méskipun pada umumnya pisang képok ini rélatif lébih murah, namun kualitas pisang képok ini tidak kalah ménarik bahkan dapat bérani bérsaing déngan jénis pisang lainnya, hal térsébut yang mémbuat jénis buah yang satu ini sangat cocok sébagai altérnatif untuk mémbuka péluang bisnis kulinér khususnya méréka para pémula déngan modal yang kécil.
Salah satu faktor pénting untuk kébérhasilan budidaya pisang képok ini adalah térsédianya bibit yang bérkualitas baik, yaitu bibit pisang yang mémiliki kéturunan buah daging yang tébal dan bérisi sérta bébas dari hama pényakit. agar dapat mémpéroléh bibit pisang képok yang baik maka dipérlukan bérbagai upaya sépérti misalnya ményédiakan bibit pisang dari rumpun pisang yang séhat, hal térsébut dapat dipéroléh déngan mémanfaatkan dari tunas, anakan, maupun bonggol.
Bérikut adalah métodé sédérhana budidaya pisang képok, métodé ini dijélaskan mulai dari méndapatkan bibit sébélum mélakukan pénanaman maupun tindak lanjut sétélah prosés pénanaman ;
Dari anakan pohon pisang.
Bibit ini bérasal dari pémisahan anakan yang langsung ditanam di kébun, bahan yang baik adalah anakan pédang, tinggi sékitar 41-100 cm ( daunnya bérbéntuk sépérti pédang) Anakan rébung (24-40 cm) kurang baik jika ditanam langsung, karéna bonggolnya masih lunak dan bélum bérdaun, séhingga mudah méngalami kékéringan. Sédangkan anakan déwasa (tinggi > 100 cm) térlalu bérat dalam péngangkutan dan kurang tahan térhadap cékaman lingkungan, karéna télah mémiliki daun sémpurna.
Bibit anakan sétélah dipisahkan harus langsung ditanam. Jika térlambat akan méningkatkan sérangan hama pénggérék dan kématian di kébun. Apabila pada saat tanam kékurangan air dalam waktu yang cukup lama, bibit akan layu dan mati bagian batangnya, tétapi bonggol yang tértimbun dalam tanah masih mampu untuk tumbuh dan mémulai pértumbuhannya kémbali, mémbéntuk bonggol baru di atas bonggol yang lama.
Untuk ménghindari kéjadian térsébut, sébélum ménanam, anakan dipotong 5 cm di atas léhér bonggol dan cara ménanamnya ditimbun 5 cm di bawah pérmukaan tanah.
Bonggol dari tanaman yang sudah dipanén.
Bonggol diangkat dari tanah déngan hati-hati agar mata tunas tidak rusak. Kémudian dibérsihkan dari akar dan tanah yang ménémpél.
Bonggol kémudian dipotong déngan ukuran 10 cm x 10 cm ménurut jumlah mata tunas. Kémudian diréndam dalam air hangat déngan suhu 55°C yang télah dicampur fungisida déngan dosis 2 gr/litér air sélama 15 ménit, kémudian ditiriskan.
Sétélah ditiriskan kémudian ditanam di polybag ukuran 20 cm x 30 cm yang bérisi média tanah dan pupuk kandang 1:1. Sétélah ditanam, bénih dilétakkan di témpat téduh/naungan sélama 1 bulan, dan pada bulan kédua dilétakkan di témpat térbuka.
Pérawatan yang dipérlukan adalah pényiraman untuk ménjaga kélémbaban tanah. Pémupukan dapat dibérikan mélalui péngocoran larutan pupuk Uréa déngan konséntrasi 2 gr/litér air sétiap 2 minggu.
Bibit ditanam di kébun pada umur 3-4 bulan sétélah sémai.
Pérsiapan Lahan.
Lahan dibérsihkan dari sisa tanaman, kémudian siapkan lubang tanam ukuran 50 cm x 50 cm x 50 cm, sékitar 2 minggu hingga 1 bulan sébélum tanam. Tanah lapisan atas dipisah déngan tanah lapisan bawah. Pénutupan lubang tanam dilakukan déngan mémasukkan tanah lapisan bawah térlébih dahulu.
Prosés Pémupukan.
Sébélum pénanaman, lubang tanam dibéri pupuk kandang sébanyak 10 kg/lubang, dan dibiarkan sélama 1-2 minggu. Pupuk kimia yang dibérikan méliputi 350 kg Uréa, 150 kg SP36, dan 150 kg KCl pér héktar pér tahun, atau 0,233kg Uréa, 0,10 kg SP36, dan 0,10 kg KCl pér tanaman. Untuk tanaman yang baru ditanam, pémupukan dilakukan sébanyak 3 kali, yaitu ¼ bagian saat tanam dan sisanya dibagi 2, yaitu pada umur 3 bulan dan 6 bulan. Pupuk dilétakkan pada alur dangkal bérjarak 60-70 cm dari tanaman, dan ditutup tanah. Sédangkan untuk tanaman bérumur 1 tahun atau lébih, pupuk dibérikan 2 kali, yaitu pada awal musim hujan dan ménjélang akhir musim hujan.
Waktu Pénanaman.
waktu pénanaman pisang képok sébaiknya dilakukan pada awal musim hujan, agar térhindar dari kékéringan pada awal pértumbuhan dan buah sudah siap dipanén pada saat masuk musim kémarau, karéna untuk méndapatkan produksi dan kualitas buah yang baik, pénanaman pisang dilakukan 2 tahap (sétahun 2 kali) déngan sélisih pénanaman 6 bulan. Pénanaman pértama ménggunakan jarak tanam yang lébar (misalnya 4 m x 4 m), kémudian pénanaman tahap kédua dilakukan diantara jarak tanam yang télah ditanam. Hal ini bértujuan untuk dapat méngatur waktu panén dan pémbongkaran tanaman pada tahun ké-5, 9, 13, dan 17 yang mémungkinkan masih adanya panén karéna pénanaman yang tidak sérémpak.
Bila hujan télah turun déngan tératur, lakukan pénanaman. Sébaiknya pénanaman dilakukan pada soré hari agar bibit méndapatkan udara yang séjuk dan tidak langsung méndapatkan cahaya matahari. Lubang tanam yang télah ditimbun, digali séluas gumpalan tanah yang ménutup média bibit pisang. Buka polybag bagian bawah, sétélah itu bagian samping sécara hati-hati. Létakkan bibit pisang képok ini sécara tégak lurus. Tutup lubang tanam déngan tanah galian dan tékan sédikit disamping tanah békas polybag, sélanjutnya siram bibit sécukupnya.
Jarak tanam sésuai déngan jénis pisang. Untuk jénis pisang Bas dan Barangan, jarak tanam yang digunakan adalah 2 m x 2 m. Untuk jénis pisang Ambon, Cavéndish, Raja Séréh, dan Raja Nangka jarak tanam yang digunakan adalah 3 m x 3 m. Jénis pisang Képok dan Tanduk ménggunakan jarak tanam 3 m x 3 m atau 3 m x 3,5 m. Pémbérian pupuk kandang pada lubang tanam dilakukan 1-2 minggu sébélum tanam.
Pémbérian pupuk tambahan.
Untuk péncégahan térhadap sérangan pényakit layu, térutama yang disébabkan oléh jamur Fusarium, tanaman pisang dapat dibéri agénsia hayati, sépérti Trichodérma sp dan Gliocladium sp. Cara péngémbangannya yaitu 250 g agénsia hayati (misal : Gliokompos) dicampur déngan 25 kg pupuk kandang méntah, diaduk hingga mérata. Dibiarkan sélama 10-15 hari di udara térbuka, dan tiap hari diaduk agar udara dapat masuk ké bagian dalam tumpukan pupuk kandang. Untuk péngémbangan sélanjutnya, campuran yang télah dibuat dapat dicampur lagi déngan pupuk kandang sébanyak 500 kg dan dibiarkan sélama 2 minggu hingga 1 bulan di témpat téduh dalam kéadaan lémbab. Pémbérian di lapangan disésuaikan déngan dosis pupuk kandang, yaitu 10 kg/lubang tanam dicampur déngan tanah békas galian lubang. Pémbérian sélanjutnya dilakukan pada saat tanaman bérumur 3 dan 6 bulan, déngan cara ménaburkannya di sékitar tanaman, déngan dosis 0,5 kg/tanaman.
Pémangkasan.
Pémangkasan daun yang kéring bértujuan untuk péncégahan pénularan pényakit pada pohon pisang képok, méncégah daun-daun yang tua ménutupi anakan, dan mélindungi buah dari gorésan daun. Pada saat pémbungaan, sétidaknya ada 6-8 daun séhat agar pérkémbangan buah ménjadi maksimal. Sétélah pémangkasan bunga jantan, sébaiknya tidak dilakukan pémangkasan daun lagi. Daun békas pémangkasan dari tanaman sakit dikumpulkan dan dibakar. Sélanjutnya alat pémangkas distérilkan déngan désinféktan, misalnya ménggunakan Baycléan atau alkohol.
Pérawatan Tandan.
Pérawatan tandan dilakukan déngan mémbérsihkan daun di sékitar tandan, térutama daun yang sudah kéring. Sélain itu, mémbuang buah pisang yang tidak sémpurna, yang biasanya pada 1-2 sisir térakhir, dan diikuti déngan pémotongan bunga jantan, agar buah yang bérada di atasnya dapat tumbuh déngan baik. Buah juga pérlu dibungkus/dikérodong déngan kantong plastik warna biru ukuran 1 m x 45 cm. Hal ini dilakukan untuk mélindungi buah dari kérusakan oléh sérangga atau karéna gésékan daun. Sétélah dibungkus, tandan yang mémpunyai masa pémbuahan yang sama dapat dibéri tanda (misalnya déngan tali rafia warna yang sama). Hal ini untuk ménéntukan waktu panén yang tépat, séhingga umur dan ukuran buah dapat séragam.
Hama dan pényakit.
Bébérapa pényakit utama yang dapat ménurunkan kualitas dan kuantitas produksi tanaman pisang képok , diantaranya adalah pényakit layu (layu fusarium dan layu baktéri), bércak daun (Black dan Yéllow Sigatoka, pényakit yang disébabkan virus térutama virus kérdil pisang (Banana Bunchy Top Virus/BBTV). Sédangkan hama yang banyak ditémukan adalah ulat pénggulung daun (Érionata thrax L.), Pénggérék bonggol (Cosmopolités sordidus Gérmar), Pénggérék batang (Odoiporus longicolis (Oliv), thrips (Chaétanaphotrips signipénnis) dan burik pada buah (Nacoléa octaséma).
Sumber : tips petani